Bảo tồn, gìn gữi và phát huy Lễ hội Ét Đông (tết con dúi)

Quang cảnh thôn 5, làng Kon Kon Brắp Ju

Làng Kon Kon Brắp Ju có gần 100 hộ với hơn 500 nhân khẩu. Mỗi năm tổ chức Lễ hội Et Đông, anh A Kha – Phó trưởng thôn được giao trách nhiệm tập hợp, vận động bà con Nhân dân về đầy đủ theo quy định. Đồng thời anh được giao nhiệm vụ kiểm tra, đôn đốc đầy đủ các vật tế như rượu ghè, con dúi và một số vật dụng khác của từng hộ gia đình.

Người dân đưa vật tế về nhà rông

Anh Kha chia sẻ: Chúng tôi phối các ban ngành trong thôn tổ chức họp thôn để thống nhất tổ chức vào ngày 11-12/10, vì lấy hai ngày này trùng vào thứ 7 và chủ nhật bà con mới đầy đủ. Mỗi già làng và cán bộ trong thôn được giao nhiệm vụ cụ thể để ngày hội diễn ra vui vẻ và thành công. Mỗi gia đình thường bắt 02 con dúi béo tốt, 01 con để làm lễ tại gia đình để thờ tổ tiên ông bà, con còn lại làm lễ tại nhà rông và 01 ghè rượu cần.

Anh A Kha - đang kiểm tra các vật tế cho các hộ gia đình

Theo quan niệm của người Ba Na nhánh Jơ Lâng, con dúi là một con vật hiền lành không phá hoại mùa màng của người dân. Dúi thường ăn rễ tre, rễ cỏ… Người Ba Na nhánh Jơ Lâng xem dúi là con vật thiêng, biểu tượng của sự cần cù, siêng năng nên cả năm sẽ không bị đói. Tết ăn dúi là lễ hội để cầu mong một năm thu hoạch mùa màng thuận lợi, mọi gia đình trong cộng đồng làng được ấm no, hạnh phúc, là ngày hội đoàn viên, người làng đi làm ăn xa, những người con đi lập gia đình ở làng khác đều trở về, quần tụ tại nhà rông.

Ông A Jring Đen đang chuẩn bị con dúi của gia đình

“Tết ăn con dúi là Tết truyền thống của người dân ở đây. Ngày Tết, gia đình và người thân họ hàng tụ họp đầy đủ, bà con trong làng cũng tập trung về đây để cầu mong mùa màng bội thu, lúa thóc đầy kho, mọi gia đình đều ấm no, hạnh phúc. Mọi người cùng quây quần uống rượu, chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, từ đó tình đoàn kết giữa các thành viên trong cộng đồng làng càng thêm keo sơn, gắn bó” ông A Jring Đen chia sẻ.

Đặc biệt, chỉ sau khi ăn Tết con Dúi, người dân trong làng mới triển khai những việc lớn của gia đình, như làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu. Lễ hội Et Đông được người dân làng Kon Brắp Ju tổ chức vào những ngày đầu tháng mười dương lịch hàng năm. Thông qua lễ hội, người Ba Na nhánh Jơ Lâng muốn giáo dục cho con cháu mình phải biết giữ gìn truyền thống, nhớ ơn tổ tiên ông bà, đoàn kết yêu thương nhau và chăm chỉ làm ăn để có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Già làng A Lát cho biết: “Lễ Ét Đông năm nay có hơn 1.000 người tụ tập về nhà rông, trong đó có khoảng 200 khách thập phương đến chung vui. Tất cả đều được ăn một miếng thịt dúi nhằm thể hiện tình thần đoàn kết. Bà con được giao lưu, trao đổi học hỏi các kinh nghiệm trong sản xuất cũng như trong cuộc sống. Bà con cũng cầu mong cho nhau qua một năm vất vả lao động thì mùa màng được bội thu, gọi là mỗi năm càng ngày càng phát triển.

         Người dân đang làm lễ cúng con dúi

 Lễ hội lớn nhất trong năm, mang giá trị truyền thống nhân văn và tâm linh sâu sắc, Lễ hội nay được Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch quyết định công nhận 10 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2021. Et Đông hay còn gọi là Tết ăn Dúi tại làng Kon Brắp Ju, xã Kon Braih, tỉnh Quảng Ngãi vẫn được người dân Ba Na nhánh Jơ Lâng bảo tồn, gìn giữ và phát huy cho đến tận ngày nay. Nó như là sợi dây đoàn kết, biểu tượng của sự gắn bó, sẻ chia giữa các gia đình trong cộng đồng làng lại với nhau./.